การตรวจไขมันในเลือด (Lipid Profile : Cholesterol, Triglyceride, HDL, LDL)

Lipid Profile

การตรวจระดับไขมันในเลือด หรือการตรวจไขมันในเลือด (ภาษาอังกฤษ : Lipid Profile หรือ Lipid Panel) คือ การตรวจเพื่อให้ทราบค่าขององค์ประกอบของไขมันทุกตัวในกระแสเลือดว่าอยู่ในระดับที่ผิดปกติหรือไม่ เพราะการได้ทราบค่าระดับไขมันที่ผิดปกติตั้งแต่เนิ่น ๆ จะช่วยให้แก้ไข เยียวยา หรือรักษาให้ไขมันลดลงมาสู่ระดับปกติได้ทันท่วงที ทั้งนี้ ย่อมช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ (CAD), โรคลมปัจจุบัน หรือโรคอุบัติเหตุขาดเลือดในสมอง (CVA)

ตามหลักแล้วคำว่า “Lipid Profile” จะประกอบไปด้วยการวัดค่าไขมัน 5 ตัว คือTotal Cholesterol, Triglycerides, HDL-c, LDL-c และ VLDL-c 

แต่ตามแบบฟอร์มใบตรวจเลือดของโรงพยาบาลทั่วไปจะแสดงผลตรวจของไขมันในเลือดเฉพาะตัวที่สำคัญเพียง 4 ตัวแรก (ไม่มี VLDL-c) ซึ่งจะขอกล่าวถึงไปทีละหัวข้อเพื่อให้เกิดความเข้าใจแบบง่าย ๆ ครับ

Total cholesterol

Cholesterol (คอเลสเตอรอล) คือ สารคล้ายไขมันที่ร่างกายจำเป็นต้องมีใช้ตลอด (คอเลสเตอรอลมิใช่ไขมันแท้จริง เพราะมีค่าพลังงานเท่ากับ 0 แคลอรี)

- เป็นองค์ประกอบของเนื้อเยื่อผนังห่อหุ้มเซลล์ทุกเซลล์ทั่วร่างกาย (สร้างความลื่นไหล สะดวกต่อการผ่านเข้าออกเซลล์ ของสารอาหาร วิตามิน แร่ธาตุ ฯลฯ)

- เป็นวัตถุดิบให้ร่างกายผลิตน้ำดี (เพื่อใช้ในการย่อยอาหารประเภทไขมันและดูดซึมวิตามินที่ละลายอยู่ในไขมัน)

- เป็นสารเริ่มต้นให้ร่างกายสังเคราห์วิตามินดีขึ้นมาใช้

- เป็นสารสเตียรอยด์ที่ถูกร่างกายนำไปใช้ผลิตสเตียรอยด์ฮอร์โมน และเป็นฉนวนปกป้องห่อหุ้มเส้นใยประสาทเพื่อให้การสื่อประสาทเป็นไปอย่างฉับไว ถูกต้อง ไม่ลัดวงจร

อย่างไรก็ตาม ค่าคอเลสเตอรอลที่สูงกว่าปกติขึ้นไปมาก ๆ ก็ย่อมไม่ส่งผลดี เพราะอาจทำให้หลอดเลือดอุดตันได้ ซึ่งสิ่งที่จะทำให้ร่างกายผลิตคอเลสเตอรอลมากเกินความจำเป็นนั้นก็มักมาจากการกินอาหารมากเกินไป (โดยเฉพาะอาหารที่เป็นน้ำตาล ไขมันอิ่มตัว ไขมันจากเนื้อสัตว์ และไขมันทรานส์) รวมถึงความเครียดหรือความวิตกกังวล (บังคับให้ร่างกายผลิตคอเลสเตอรอลขึ้นมาเตรียมการเกินความจำเป็น) 

หากมนุษย์เรากินอาหารประเภทใดก็ตามที่มากเกินความต้องการในการใช้ ในที่สุดอาหารส่วนเกินต่าง ๆ เหล่านั้นก็จะมีจุดหมายปลายทางกลายไปเป็นคอเลสเตอรอลเสมอ แต่จะเป็นตัวดีหรือตัวร้ายนั้นเป็นอีกเรื่อง และความยุ่งยากอีกอย่างหนึ่งที่เกิดขึ้นก็คือ ร่างกายจะต้องใช้ความพยายามอย่างมากเพื่อกำจัดคอเลสเตอรอลที่เกิดขึ้นด้วยความลำบาก

กล่าวคือ คอเลสเตอรอลในเลือดจะมีตัวขนส่งที่เรียกว่า “ไลโปโปรตีน” (Lipoprotien) ซึ่งเป็นสารประกอบของโปรตีนผสมกับไขมัน (มีบทบาทช่วยขนส่งคอเลสเตอรอลพาให้ลอยไปในกระแสเลือด เปรียบเสมือนเป็นพาหนะขนส่งให้กับคอเลสเตอรอล เพราะคอเลสเตอรอลลอยตัวเองในเลือดไม่ได้) 

ถ้าตัวขนส่งหรือไลโปโปรตีนนี้มีส่วนผสมของโปรตีนมากและมีไขมันน้อย ก็จะเรียกว่าเป็น “ไลโปโปรตีนความหนาแน่นสูง” (High-density lipoprotien หรือ HDL)

แต่ถ้ามีอัตราส่วนของโปรตีนน้อยและมีไขมันมาก ก็เรียกว่า “ไลโปโปรตีนความหนาแน่นต่ำ” (Low-density lipoprotien หรือ LDL) ส่วนโลโปโปรตีนที่สำคัญตัวอื่นที่มีความหนาแน่นต่ำกว่า LDL ก็จะเรียกว่า “VLDL” (Very low-density lipoprotien) และตัวที่มีความหนาแน่นต่ำที่สุดก็จะเรียกว่า “ไคโลไมครอน” (Chylomicron) ซึ่งตรงนี้จะยังไม่ขอกล่าวลงลึกในรายละเอียดครับ

โดยคอเลสเตอรอลที่ไปเกาะ LDL (เรียกสั้น ๆ ว่า LDL-cholesterol หรือ LDL-c) นั้น จะมีบทบาทช่วยกันขนส่งคอเลสเตอรอลจากตับออกไปแจกจ่ายทั่วร่างกาย LDL จึงถือว่าเป็น “ตัวร้าย” ที่เพิ่มค่าคอเลสเตอรอลในร่างกายให้สูงขึ้น

ส่วนคอเลสเตอรอลที่ไปเกาะ HDL (เรียกสั้น ๆ ว่า HDL-cholesterol หรือ HDL-c) จะมีหน้าที่ตรงกันข้ามกัน เพราะมันจะช่วยกันขนส่งคอเลสเตอรอลทั่วร่างกายกลับคืนไปให้ตับทำลาย (โดยผลิตเป็นน้ำดี) ฉะนั้น HDL จึงถือเป็น “ตัวพระเอก” เพราะมันช่วยให้คอเลสเตอรอลทั่วร่างกายลดลงได้

กล่าวโดยสรุป คอเลสเตอรอลจะลอยตัวอยู่เดี่ยว ๆ ในกระแสเลือดไม่ได้ มันจำเป็นต้องเกาะเกี่ยวพาหนะ (ไลโปโปรตีน) ชนิดใดชนิดหนึ่งเสมอ ฉะนั้น การหาค่าคอเลสเตอรอลรวม (Total cholesterol) จึงมีสูตรว่า

Total cholesterol = HDL-c + LDL-c + VLDL-c

แต่การจะหาค่า VLDL จากเลือดนั้นทำได้ยากกว่าการหาค่า Triglycerides ในทางการแพทย์จึงใช้ค่าของ 20% Triglycerides แทน (ค่านี้มาจาก VLDL ที่มักมีค่าประมาณ 20% ของ Triglyceride) ด้วยเหตุนี้ Total cholesterol ในปัจจุบันจึงสามารถคำนวณได้จากสูตร

Total cholesterol = HDL-c + LDL-c + (Triglycerides/5)

• ชื่ออื่นในใบรายงานผลการตรวจ คือ
  • TC
  • CHOL
  • Cholesterol
  • Cholesterol Total

• วัตถุประสงค์ของการตรวจ Total cholesterol คือ เพื่อให้ทราบว่าสารคล้ายไขมัน (คอเลสเตอรอล) ซึ่งไหลเวียนอยู่ในเลือดว่าอาจมีบทบาทในการมีส่วนร่วมทำให้หลอดเลือดอุดตันทั้งที่หัวใจ สมอง และที่อื่น ๆ ของร่างกายหรือไม่ มีค่าอยู่ในระดับใด ต่ำหรือสูงกว่าเกณฑ์ปกติหรือไม่ เพียงใด ? (ถ้าในผลการตรวจเลือดมีการใช้คำว่า Cholesterol เฉย ๆ จะต้องเข้าใจว่าคำเต็มของคำ ๆ นี้ คือ คอเลสเตอรอลรวม หรือ Total cholesterol หรือเรียกอย่างย่อ ๆ ว่า “TC”)

• ค่าปกติของ Total cholesterol ให้ยึดถือต่ามค่าที่ระบุไว้ในใบรายงานแสดงผลเลือด (ถ้ามี) แต่ถ้าไม่มีให้ยึดถือตามค่าทั่วไป คือ
  • ค่า Total cholesterol ที่อยู่ในระดับปกติ คือ < 200 mg/dL
  • ค่า Total cholesterol ที่อยู่ในระดับสูงปานกลาง คือ 200 – 239 mg/dL
  • ค่า Total cholesterol ที่อยู่ในระดับสูง คือ > 240 mg/dL

• ค่า Total cholesterol ที่ต่ำกว่าปกติ (ต่ำกว่า 160 mg/dL) ในทางการแพทย์จะเรียกว่า “ภาวะคอเลสเตอรอลต่ำเกินไป” (Hypocholesterolemia) ซึ่งอาจก่อให้เกิดโรคมะเร็ง (มะเร็งปอด มะเร็งไขกระดูกส่วนที่ผลิตเลือด), โรคเกี่ยวกับระบบประสาท (ควบคุมอารมณ์ไม่ได้ ความจำเสื่อมลง ส่งผลต่อการนอน การตอบสนองเสื่อมถอย โรคพาร์กินสัน), โรคเกี่ยวกับหลอดเลือดในสมอง (โรคหลอดเลือดเลือดสมองตีบ ตัน หรือแตก), และโรคเกี่ยวกับระบบย่อยอาหาร (คลื่นไส้ ท้องเสีย ปวดท้อง ท้องผูก เนื่องจากมีกรดน้ำดีไม่พอใช้) โดยค่าคอเลสเตอรอลรวมที่ต่ำกว่าปกตินั้นอาจมีสาเหตุมาจาก

• • อาจเกิดจากภาวะทุพโภชนา (Malnultrition) ซึ่งอาจมาจากการตั้งใจอดอาหารเพื่อประท้วงหรืองดอาหารที่มีคอเลสเตอรอลอย่างเข้มงวดมากเกินไป
  • อาจเกิดจากการใช้ยาลดคอเลสเตอรอลมากเกินขนาด (กลุ่มยาสแตติน (Statin))
  • อาจเกิดจากภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน (Hyperthyroidism)
  • ตับอาจกำลังเกิดโรคร้ายแรง หรืออาจมีเซลล์ตับตายเฉพาะส่วน (Cellular necrosis of the liver)
  • อาจเกิดจากภาวะผิดปกติที่ผนังภายในลำไส้ จนทำให้การดูดซึมสารอาหารทำไม่ได้ตามปกติ
  • อาจเกิดจากการขาดธาตุแมงกานีส
  • อาจเกิดจากพันธุกรรม ได้แก่ โรคทางพันธุกรรม เช่น โรค Abetalipoprotienemia ซึ่งมักพบในกลุ่มประชากรชาวยิว

• ค่า Total cholesterol ที่สูงกว่าปกติ (ในทางการแพทย์จะเรียกว่า “Hypercholesterolemia”) อาจแสดงผลได้ว่า

• • บริโภคอาหารที่มีคอเลสเตอรอลสูงบ่อย ๆ หรือมากเกินไป
  • ปล่อยให้ร่างกายอ้วนหรือมีค่าดัชนีมวลกาย (BMI) เกินกว่า 25
  • อาจกำลังมีปัญหาโรคหลอดเลือดหัวใจ (Coronary artery disease)
  • อาจเกิดจากภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานน้อย (Hypothyroidism)
  • อาจกำลังเกิดโรคเบาหวานโดยไม่รู้ตัว
  • อาจกำลังเกิดโรคไต โดยเฉพาะโรคไตเนฟโฟติค (Nephrotic syndrome)
  • อาจกำลังเกิดโรคตับอักเสบ (Hepatitis)
  • อาจเกิดโรคตับอ่อนอักเสบ จึงอาจผลิตเอนไซม์ย่อยอาหารไขมันและโปรตีนไม่ได้
  • อาจกำลังเกิดปัญหาท่อในถุงน้ำดีอุดตัน
  • อาจเกิดสภาวะดีซ่านจากถุงน้ำดีอุดตัน (Obstructive jaundice) ทำให้เซลล์เม็ดเลือดแดงที่ตายแล้วถูกตับทิ้งออกทางท่อถุงน้ำดีไม่ได้ จึงทำให้ค่าบิลิรูบิน (Bilibirun) ในเลือดสูงขึ้น เป็นผลต่อเนื่องทำให้เกิดอาการตัวเหลืองตาเหลือง (อาการดีซ่าน) และคอเลสเตอรอลก็มีค่าสูงขึ้นในกระแสเลือดเพราะทิ้งออกไม่ได้เช่นกัน
  • อาจเกิดจากผลข้างเคียงของยาบางชนิดที่ใช้รักษาโรคอื่น เช่น ยากดภูมิต้านทาน (Ciclosporin), ยาแก้อักเสบ (Glucocorticoids), ยาขับปัสสาวะ (Thiazide diuretic), ยารักษาความดันโลหิตสูง (Beta blocker) ฯลฯ

ค่า Total cholesterol เพียงตัวเดียว อาจมิใช่ตัวบ่งชี้ที่แม่นยำในการวินิจฉัยสุขภาพ ดังนั้น เมื่อจะต้องมีการเจาะเลือดคราวใดก็สมควรจะตรวจให้ครบทั้ง 4 ตัวสำคัญดังกล่าว

Triglycerides

Triglycerides (ไตรกลีเซอไรด์) หรือเขียนอย่างย่อ ๆ ว่า “TG” คือ ไขมันแท้จริง (มีค่าพลังงานเท่ากับ 9 แคลอรีต่อกรัม) ซึ่งเป็นผลรวมมาจากอาหารทุกประเภทที่กินมากเกินความต้องการในการใช้ + ไขมันจากอาหารไขมันแท้จริง + ไขมันที่แปรผันจากอาหารแป้งและโปรตีน ในยามจำเป็นที่ร่างกายขาดกลูโคส เช่น มิได้บริโภคอาหารคาร์โบไฮเดรต ร่างกายอาจดึงไตรกลีเซอไรด์ที่สะสมไว้ (จนทำให้อ้วน) ออกมาเผาผลาญเพื่อสร้างพลังงานให้กับร่างกายต่อไป

• ชื่ออื่นในใบรายงานผลการตรวจ คือ
  • TG
  • TRIG
  • Triglyceride

• วัตถุประสงค์ของการตรวจ Triglycerides คือ เพื่อให้ทราบว่าไตรกลีเซอไรด์ซึ่งเป็นไขมันที่แท้จริงในกระแสเลือดนั้นมีค่าอยู่ในระดับใด ต่ำหรือสูงกว่าเกณฑ์ปกติ โดยระดับที่สูงกว่าเกณฑ์ปกติก็อาจถือได้ว่าเป็นสัญญาณแจ้งเตือนในด้านสุขภาพให้ท่านต้องลดการกินอาหารให้น้อยลงเพื่อลดน้ำหนักร่างกาย ต้องรู้จักเลือกกินอาหารไขมันดี และหลีกเลี่ยงไขมันเลว หรือต้องลดหรืองดการดื่มแอลกอฮอล์ (การเจาะเลือดตรวจค่าไตรกลีเซอไรด์จะต้องงดอาหารอย่างน้อย 12-14 ชั่วโมงก่อนตรวจ (ไม่รวมน้ำดื่ม) มิฉะนั้น ค่าไตรกลีเซอไรด์อาจจะสูงผิดเพี้ยนจากความเป็นจริงได้)

• ไตรกลีเซอไรด์ (Triglyceride) เป็นไขมันไม่ดีที่ได้จากการกินอาหารไขมันโดยตรง และเป็นไขมันที่ถูกสร้างขึ้นที่ตับ จากอาหารประเภทแป้ง น้ำตาล โปรตีน และแอลกอฮอล์ที่บริโภคมากเกิน ร่างกายจะเปลี่ยนเป็นไตรกลีเซอไรด์ และเก็บสะสมไว้ที่ชั้นใต้ผิวหนังบริเวณพุงของผู้ชาย หรือต้นแขน ต้นขา และสะโพกของผู้หญิง ถ้ามีไขมันชนิดนี้สูงมาก จะทำให้ตับอ่อนอักเสบได้ และจะเพิ่มอัตราเสี่ยงต่อการเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจ โดยทำให้ไขมันไม่ดีไปสะสมในผนังหลอดเลือดแดงได้เร็วขึ้น

• ค่าปกติของ Triglycerides ให้ยึดถือต่ามค่าที่ระบุไว้ในใบรายงานแสดงผลเลือด (ถ้ามี) แต่ถ้าไม่มีให้ยึดถือตามค่าทั่วไป คือ

• • ค่า Triglycerides ที่อยู่ในระดับปกติ คือ 50 – 150 mg/dL
  • ค่า Triglycerides ที่อยู่ในระดับสูงปานกลาง คือ 150 – 199 mg/dL
  • ค่า Triglycerides ที่อยู่ในระดับสูง คือ 200 – 499 mg/dL
  • ค่า Triglycerides ที่อยู่ในระดับสูงมาก คือ > 500 mg/dL

• ค่า Triglycerides ที่ต่ำกว่าปกติ (ต่ำกว่า 50 mg/dL) และอาจแสดงผลได้ว่า

• • อาจเกิดจากอาหารไม่ถูกสุขลักษณะ มีปริมาณไขมันต่ำเกินไป หรือเกิดจากภาวะทุพโภชนา เช่น เกิดในที่แห้งแล้งหรืออยู่ถิ่นทุรกันดาร ซึ่งไม่มีอาหารบริโภค
  • อาจเกิดจากภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานมากเกิน (Hyperthyroidism) จนเกิดการเผาผลาญสารอาหารจนแทบไม่เหลือ
  • อาจเกิดจากโรคการดูดซึมสารอาหารผิดปกติ (Malabsorption syndrome) จึงทำให้การดูดซึมไขมันจากอาหารในลำไส้ได้น้อยกว่าปกติ ค่าไตรกลีเซอไรด์จึงมีระดับต่ำผิดปกติ

• ค่า Triglycerides ที่สูงกว่าปกติ (ตั้งแต่ 150 mg/dL ขึ้นไป) อาจเป็นสาเหตุนำไปสู่โรคอื่น ๆ ได้ เช่น คอเลสเตอรอลสูง ความดันโลหิตสูง หลอดเลือดแดงแข็ง (Atherosclerosis) ซึ่งล้วนแล้วแต่นำไปสู่การเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจหรือโรคหลอดเลือดสมอง โดยไตรกลีเซอไรด์ที่สูงกว่าปกตินี้อาจแสดงผลได้ว่า

• • อาจเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ (Coronary artery disease) ดังที่กล่าวมา
  • อาจเกิดจากภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานน้อย (Hypothyroidism) จึงควบคุมการเผาผลาญอาหารไม่ได้ ทำให้ไตรกลีเซอไรด์ล้นทะลักเข้าสู่กระแสเลือด
  • อาจกำลังเกิดโรคเบาหวานประเภท 2 หรือเกิดจากโรคเบาหวานที่ควบคุมโรคไม่ดี จึงทำให้น้ำตาลกลูโคสคั่งอยู่มากในเลือด และขณะเดียวกันตับก็พยายามช่วยลดน้ำตาลกลูโคสด้วยการเปลี่ยนให้เป็นไขมันไตรกลีเซอไรด์
  • อาจกำลังเกิดโรคเกี่ยวกับไต ไตจึงกรองสารอาหารและสารของเสียบางส่วนออกทางปัสสาวะไม่ได้
  • อาจกำลังเกิดโรคตับ เช่น โรคตับแข็ง (Cirrhosis) ซึ่งทำให้ตับหมดความสามารถที่จำดำเนินกรรมวิธีต่อสารอาหารทุกชนิด จึงเหลือไตรกลีเซอไรด์ให้ลอยคั่งอยู่ในกระแสเลือด
  • อาจเกิดจากโรคตับอ่อนอักเสบ (Pancreatitis) ทำให้ผลิตเอนไซม์ช่วยย่อยและเผาผลาญอาหารไขมันไม่ได้
  • อาจเกิดภาวะท่อน้ำดีอุดตัน (Biliary obstruction)
  • อาจเกิดจากโรคของระบบต่อมไร้ท่อ (Endocrine disorders)
  • อาจเกิดจากการบริโภคอาหารประเภทโปรตีนน้อยเกินไป แต่กินอาหารประเภทแป้งและน้ำตาลมากเกินไป (ข้าว ขนม แป้ง น้ำตาล แอลกอฮอล์)
  • อาจเกิดจากการดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป เพราะเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทุกชนิดนั้นจะมีน้ำตาลเป็นองค์ประกอบหลัก
  • อาจเกิดจากการใช้ยารักษาโรคบางชนิด เช่น กลุ่มยาสเตียรอยด์ที่ใช้รักษาอาการภูมิแพ้, ยาฮอร์โมนเอสโตรเจนที่ใช้รักษาอาการวัยทอง, ยาคุมกำเนิดที่ใช้ป้องกันการมีบุตร, ยาปิดกั้นเบต้าที่ใช้รักษาโรคความดันโลหิตสูง ฯลฯ
  • ผู้ที่มีค่าไตรกลีเซอไรด์สูงต่อเนื่องกันเป็นเวลานาน ในทางการแพทย์อาจนับว่าเป็นโรค Hypertriglyceridemia ซึ่งผู้ป่วยมักจะแสดงอาการให้ปรากฏทางลูกนัยน์ตา เช่น มีกระเหลืองผุดที่หนังเปลือกตา (Eruptive xanthomas)

• วิธีการลดระดับ Triglycerides ให้น้อยลง (มีผช่วยลดคอเลสเตอรอลรวมในทางอ้อมด้วย) ได้แก่

• • หากมีน้ำหนักตัวเกินค่าดัชนีมวลกายก็จะต้องตั้งใจลดปริมาณแคลอรีจากอาหารในแต่ละมื้อแต่ละวันลงให้ได้ เพราะนอกจากจะช่วยลดน้ำหนักลงได้แล้ว ยังสามารถลดระดับไตรกลีเซอไรด์ลงได้ด้วย
  • ลดการบริโภคอาหารที่มีไขมันบางประเภท ได้แก่ ไขมันอิ่มตัว (เช่น ไขมันที่มาจากสัตว์บกทุกชนิด นม เนย กะทิ น้ำมันปาล์ม), ไขมันทรานส์ (เช่น ไขมันจากน้ำมันพืช เนยเทียม ผงฟูที่ใช้ทำขนม), อาหารประเภทที่มีคอเลสเตอรอลเป็นองค์ประกอบอยู่ด้วย (เช่น อาหารจากเนื้อสัตว์บกทุกชนิด)
  • ปรับเปลี่ยนอาหารในแต่ละวันให้มีผักและผลไม้มากขึ้น พร้อมทั้งงดการบริโภคอาหารที่มาจากนมหรือผลิตภัณฑ์จากนมทุกชนิด
  • ลดหรืองดการดื่มแอลกอฮอล์ เพราะแอลกอฮอล์ทุกชนิดล้วนมีน้ำตาลเป็นองค์ประกอบหลักซึ่งเป็นต้นเหตุของไตรกลีเซอไรด์ในร่างกายอย่างตรงไปตรงมา
  • ผู้ที่สูบบุหรี่อยู่จะต้องหยุดหรือเลิกสูบโดยทันที
  • ใช้น้ำมันมะกอก น้ำมันคาโนล่า ในการปรุงอาหาร เพิ่มเมนูอาหารประเภทปลาแทนเนื้อสัตว์บกให้มากขึ้น เพราะเนื้อปลาทุกชนิดจะมีไขมันที่เรียกว่า “Omega-3” ซึ่งจะช่วยลดไตรกลีเซอไรด์ และ LDL-c ได้
  • สละเวลาวันละ 30 นาทีเพื่อการออกกำลังกาย เช่น เดิน วิ่ง ว่ายน้ำ ปั่นจักรยาน ให้ได้อย่างน้อยสัปดาห์ละ 5 วัน
  • ใช้ยาอย่างเหมาะสมและปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้เสมอ เพราะยารักษาโรคบางชนิดดังที่กล่าวไปอาจทำให้ระดับไตรกลีเซอไรด์ในเลือดสูงขึ้นอย่างผิดปกติได้

• สาเหตุของไตรกลีเซอไรด์สูง
  

  สาเหตุของภาวะไตรกลีเซอไรด์สูงยังไม่เป็นที่แน่ชัด แต่สันนิษฐานว่าอาจเกิดจากปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ เช่น

  • การรับประทานอาหารเกินปริมาณที่ร่างกายควรได้รับต่อวัน โดยเฉพาะอาหารที่มีน้ำตาลและไขมันปริมาณมาก
  • การเจ็บป่วยด้วยโรคหรือภาวะต่าง ๆ เช่น โรคตับ โรคไต โรคไทรอยด์ น้ำหนักตัวเกินจากโรคอ้วน หรือการดูแลสุขภาพที่ไม่เหมาะสมเมื่อป่วยเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 เป็นต้น
  • การใช้ยาบางชนิด
  • กรรมพันธุ์
  • ปัจจัยอื่น ๆ เช่น การสูบบุหรี่ และการดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณมาก เป็นต้น

• การรักษาไตรกลีเซอไรด์สูง

การรักษาภาวะไตรกลีเซอไรด์สูงอาจทำได้ด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตและการใช้ยารักษา ดังนี้

การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต เป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยให้ระดับไตรกลีเซอไรด์ในเลือดลดลง โดยแพทย์อาจแนะนำให้ผู้ป่วยลองปรับพฤติกรรมตามคําแนะนํา ดังนี้

• ลดน้ำหนัก โดยผู้ที่มีน้ำหนักตัวมากควรควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ ซึ่งอาจลดน้ำหนักด้วยการออกกำลังกาย หลีกเลี่ยงอาหารหรือเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลหรือไขมันสูง เลือกรับประทานอาหารที่มีแคลอรี่น้อย เช่น ผัก ผลไม้ โปรตีนไขมันต่ำ ผลิตภัณฑ์นมไขมันต่ำ เป็นต้น
• ออกกำลังกายสัปดาห์ละ 5 ครั้ง อย่างน้อยครั้งละ 30 นาที เพราะการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอจะส่งผลดีต่อระดับไตรกลีเซอไรด์ สำหรับผู้ที่ไม่ได้ออกกำลังกายมาเป็นเวลานาน ให้เริ่มต้นอย่างค่อยเป็นค่อยไป โดยอาจเริ่มจากการเดินเร็วสัปดาห์ละ 3 ครั้ง
• เลือกรับประทานอาหารที่มีไขมันที่ดีต่อสุขภาพ เช่น มะกอก ถั่ว น้ำมันคาโนลา หรือปลาที่อุดมไปด้วยโอเมก้า 3 อย่างปลาแซลมอนและปลาแมกเคอเรล เป็นต้น
• จำกัดการดื่มแอลกอฮอล์ เพราะเครื่องดื่มเหล่านี้มีทั้งแคลอรี่และน้ำตาลที่ส่งผลกระทบต่อระดับไตรกลีเซอไรด์ โดยการดื่มแอลกอฮอล์เพียงปริมาณน้อยก็สามารถเพิ่มระดับไตรกลีเซอไรด์ให้สูงขึ้นได้

การใช้ยา 

หากผู้ป่วยปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตแล้วอาการไม่ดีขึ้น แพทย์อาจต้องรักษาด้วยการใช้ยาควบคู่ไปด้วย โดยยาที่ใช้แบ่งออกเป็นหลายกลุ่ม เช่น

• ยากลุ่มสแตติน เป็นยาที่ใช้รักษาภาวะไขมันในเลือดสูง โดยจะช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลชนิดไม่ดีและไตรกลีเซอไรด์ ซึ่งอาจช่วยลดความเสี่ยงโรคหัวใจด้วย ตัวอย่างยาในกลุ่มนี้ ได้แก่ ยาอะโทรวาสแตติน และซิมวาสแตติน เป็นต้น

• ยากลุ่มไฟเบรต เป็นยาที่ใช้ลดระดับไตรกลีเซอไรด์ มักจะได้ผลดีในผู้ที่มีระดับไตรกลีเซอไรด์ 500 มิลลิกรัม/เดซิลิตร ขึ้นไป แต่หากใช้ยากลุ่มไฟเบรตร่วมกับยากลุ่มสแตติน อาจเพิ่มความเสี่ยงให้เกิดผลข้างเคียงจากการใช้ยาได้ ตัวอย่างยาในกลุ่มนี้ ได้แก่ ยาฟีโนไฟเบรต และเจมไฟโบรซิล เป็นต้น

• ไนอะซินหรือกรดนิโคตินิก เป็นยาช่วยลดไตรกลีเซอไรด์และคอเลสเตอรอลสำหรับผู้ป่วยที่มีระดับไตรกลีเซอไรด์ 500 มิลลิกรัม/เดซิลิตร ขึ้นไป โดยสามารถหาซื้อได้จากร้านขายยาทั่วไป แต่ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้เสมอ เพราะยาไนอะซินอาจทำปฏิกิริยากับยาชนิดอื่น ๆ และทำให้เกิดผลข้างเคียงได้

HDL-c

HDL-c (High-density lipoprotein cholesterol) คือ คอเลสเตอรอลชนิดดี ซึ่งเกิดจากไลโปโปรตีนที่มีความหนาแน่นสูง (HDL) ที่มีคอเลสเตอรอลมาเกาะติดหรือบรรทุกอยู่ จึงเขียนว่า “HDL-c” (แต่คนทั่วไปก็เรียกกันว่า HDL เท่านั้น) โดยมีหน้าที่ขนส่งคอเลสเตอรอลทั่วร่างกายกลับคืนไปให้ตับทำลายทิ้งออกไปจากร่างกาย จึงช่วยลดคอเลสเตอรอลรวม (Total cholesterol) ให้ต่ำลงได้

• ชื่ออื่นในใบรายงานผลการตรวจ คือ
  • HDL
  • HDLc
  • HDL-C
  • HDL-Cholesterol
  • HDL Cholesterol

• วัตถุประสงค์ของการตรวจ HDL-c คือ เพื่อให้ทราบค่าคอเลสเตอรอลชนิดดีนั้นว่ามีค่ามากหรือน้อยเพียงใด (ค่า HDL-c นี้ ยิ่งสูงมากเท่าไหร่ก็ยิ่งดีมากเท่านั้น)

• ค่าปกติของ HDL-c ให้ยึดถือต่ามค่าที่ระบุไว้ในใบรายงานแสดงผลเลือด (ถ้ามี) แต่ถ้าไม่มีให้ยึดถือตามค่าทั่วไป คือ
  • ค่า HDL-c ที่ต่ำกว่าปกติ คือ น้อยกว่า 40 mg/dL ในผู้ชาย และน้อยกว่า 50 mg/dL ในผู้หญิง
  • ค่า HDL-c ที่อยู่ในเกณฑ์ดี คือ 50-59 mg/dL
  • ค่า HDL-c ที่อยู่ในเกณฑ์ดีมาก คือ 60 mg/dL ขึ้นไป

• ค่า HDL-c ที่ต่ำกว่าปกติ (เป็นสิ่งที่ไม่พึงประสงค์) อาจแสดงผลได้ว่า

• • อาจกินอาหารไขมันและแป้งมากเกินไปอย่างต่อเนื่องเป็นเวลานานจนเกิดโรค Hypertriglyceridemia ซึ่งย่อมมีผลทำให้ค่า HDL ต่ำลงไปด้วย
  • อาจเกิดโรคเกี่ยวกับตับ เช่น โรคตับอักเสบ (Hepatitis) หรือโรคตับแข็ง (Cirrhosis) เพราะ HDL ส่วนหนึ่งจะผลิตมาจากตับ แต่เมื่อตับเกิดโรคก็ย่อมผลิต HDL ไม่ได้มากอย่างที่ควร
  • อาจเกิดจากการควบคุมน้ำตาลในเลือดไม่ดีในผู้ที่เป็นโรคเบาหวานอยู่ก่อนแล้ว
  • อาจเกิดจากการใช้ยารักษาโรคบางชนิด
  • อาจเกิดจากพันธุกรรม
  • อาจมีภาวะหรือพฤติกรรมที่ตรงข้ามกับวิธีการเพิ่มระดับ HDL (ด้านล่าง) ซึ่งล้วนเป็นเหตุทำให้ค่า HDL ในร่างกายลดต่ำลง เช่น ชอบสูบบุหรี่ ชอบกินอาหารประเภทแป้งและไขมัน แต่ไม่ชอบกินผัก ผลไม้ ข้าวกล้อง ขนมปังโฮลวีท ปลา ขาดการออกกำลังกาย ไม่ชอบเคลื่อนไหวร่างกาย หรือปล่อยให้ร่างกายอ้วนเกินเกณฑ์มาตรฐาน ฯลฯ
  • ในผู้ชายและผู้หญิงที่มีอายุรุ่นราวคราวเดียวกัน ผู้ชายมักจะมีระดับ HDL-c ที่ต่ำกว่าผู้หญิงอยู่แล้ว

• ค่า HDL-c ที่สูง (เป็นสิ่งที่พึงประสงค์) อาจแสดงผลได้ว่า

• • อาจมีการออกกำลังกายวันละ 30 นาทีอย่างต่อเนื่องและจริงจัง
  • อาจเกิดจากการลดน้ำหนักอย่างได้ผล
  • อาจมีการปรับเปลี่ยนชนิดอาหารที่ถูกต้องกับสุขภาพได้ดีขึ้น
  • อาจหยุดสูบบุหรี่ได้อย่างจริงจัง
  • อาจเป็นผลมาจากพันธุกรรม ซึ่งมีน้อยราย

• วิธีการเพิ่มระดับ HDL ให้สูงขึ้น ได้แก่

• • ออกกำลังกายเป็นประจำอย่างต่อเนื่อง
  • หากมีน้ำหนักตัวเกินมาตรฐานหรืออ้วน (ค่าดัชนีมวลกาย หรือ BMI มีค่าเกิน 25.0) ควรหาทางลดน้ำหนักอย่างถูกวิธี
  • งดหรือเลิกสูบบุหรี่อย่างถาวร
  • ลดปริมาณการบริโภคอาหารประเภทแป้งหรือคาร์โบไฮเดรต (ข้าว ขนม น้ำตาล ฯลฯ) อาหารที่มีไขมันอิ่มตัว และไขมันทรานส์ หรือแปลว่า ต้องกินอาหารแต่พออิ่ม ไม่มากจนเกินไป
  • กินอาหารจำพวกปลาให้มากขึ้น
  • ปรับเมนูอาหารประจำวันให้อาหารทุกมื้อต้องมีผักสด ผลไม้สด หรือข้าวไม่ขาว (ข้าวกล้อง หรือขนมปังโฮลวีท) น้ำมันมะกอก และถั่วชนิดต่าง ๆ
  • การดื่มเครื่องประเภทแอลกอฮอล์ เช่น ไวน์ขนาด 2-6 ออนซ์/วัน (ประมาณไม่เกิน 2 แก้วไวน์) อาจช่วยเพิ่มค่า HDL ได้ แต่ถ้าดื่มเกินกว่านี้ต่อวันจะกลายเป็นผลเสียต่อร่างกายมากกว่า

LDL-c

LDL-c (Low-density lipoprotein cholesterol) คือ คอเลสเตอรอลชนิดไม่ดี ซึ่งเกิดจากไลโปโปรตีนที่มีความหนาแน่นต่ำ (LDL) ที่มีคอเลสเตอรอลมาเกาะติดหรือบรรทุกอยู่ จึงเขียนว่า “LDL-c” (แต่คนทั่วไปก็เรียกกันว่า LDL เท่านั้น) โดยมีบทบาทช่วยกันขนส่งคอเลสเตอรอลจากตับออกไปแจกจ่ายทั่วร่างกาย จึงถือว่าเป็น “ตัวร้าย” ที่เพิ่มค่าคอเลสเตอรอลในร่างกายให้สูงขึ้น

ค่า LDL นี้จะมีอยู่ด้วยกัน 2 แบบ คือ LDL-c และ Direct LDL-c โดย LDL-c จะเป็นค่าที่ได้มาจากการคำนวณโดยอาศัยสูตร

LDL-c = Total cholesterol – HDL-c – (Triglyceride/5)

ซึ่งทางห้องปฏิบัติการส่วนใหญ่มักจะใช้วิธีการคำนวณแบบนี้เพื่อความสะดวก ประหยัด และรวดเร็ว ด้วยเหตุนี้ค่าที่คำนวณได้จึงเป็นค่าแบบทั่วไป (ถ้าในใบรางานผลเลือดระบุว่าเป็น LDL หรือ LDL-c เฉย ๆ ก็ให้สันนิษฐานไว้ก่อนเลยว่าเป็นค่าที่ได้มาจากการคำนวณ) 

ส่วน Direct LDL-c นั้นจะเป็นค่าที่ได้จากการตรวจวิเคราะห์ข้อมูลจากเลือดโดยตรง มิได้ใช้วิธีที่ผลมาจากการคำนวณจากค่าตัวอื่น ดังนั้น Direct LDL-c จึงเป็นค่าที่แน่นอนกว่า

อย่างไรก็ตาม ค่าทั้ง 2 แบบนี้จะไม่แตกต่างกันมากนัก ก็ต่อเมื่อระดับ Triglycerides ไม่สูงเกิน 400 mg/dL หรือไม่ต่ำกว่า 50 mg/dL ฉะนั้น หากค่านี้ในใบรายงานผลเลือดที่มิได้ระบุว่าเป็น Direct LDL-c ก็ควรเหลือบสายตาดูค่า Triglycerides ด้วยว่าสูงหรือต่ำเกินกว่าที่กล่าวมาหรือไม่ หากอยู่ในระหว่างเกณฑ์ก็ถือว่าค่า LDL-c เฉย ๆ นี้ ก็พอน่าจะเชื่อถือได้บ้าง แต่ถ้าไม่อยู่ในเกณฑ์ก็สมควรขอให้สถานพยาบาลเจาะเลือดให้ใหม่ โดยระบุให้ชัดว่าต้องการตรวจหาค่า Direct LDL-c

ตัวอย่างเช่น คนไข้รายนึงผลตรวจเลือดมีค่า Total cholesterol = 262 mg/dL, HDL-c = 79 mg/dL และ Triglycerides = 55 mg/dL (โปรดสังเกตว่าค่า Triglycerides มีค่ามากกว่า 50 mg/dL ตามเงื่อนไข แต่ก็มากกว่านิดเดียว)

เมื่อใช้สูตรคำนวณหาก็จะได้ค่า LDL-c = 172 mg/dL แต่คนไข้รายเดียวกันนี้เมื่อวิเคราะห์ LDL-c จากเลือดโดยตรง (Direct LDL-c) กลับปรากฏว่ามีค่าเพียง 126 mg/dL เท่านั้น (ฉะนั้น ค่าทั่วไปที่ได้จากการคำนวณอาจเบี่ยงเบนผิดไปมากจากค่าแท้จริงได้)

• ชื่ออื่นในใบรายงานผลการตรวจ คือ
  • LDL
  • LDLc
    
  • LDL-C
  • LDL-Cholesterol
  • LDL Cholesterol
  • LDL CALC
  • LDL Cholesterol Calc
  • LDL Cholesterol by Calculated

• วัตถุประสงค์ของการตรวจ LDL-c คือ เพื่อให้ทราบค่าคอเลสเตอรอลชนิดไม่ดีนั้นว่ามีค่ามากหรือน้อยเพียงใด

• ค่าปกติของ Direct LDL-c ให้ยึดถือต่ามค่าที่ระบุไว้ในใบรายงานแสดงผลเลือด (ถ้ามี) แต่ถ้าไม่มีให้ยึดถือตามค่าทั่วไป คือ

• • ค่า Direct LDL-c ที่อยู่ในระดับปกติ (ดีเยี่ยม) คือ < 100 mg/dL (และน้อยกว่า 70 mg/dL ในผู้ที่เป็นโรคหัวใจหรือเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจ)
  • ค่า Direct LDL-c ที่อยู่ในระดับเกือบดีเยี่ยม คือ 100 – 129 mg/dL
  • ค่า Direct LDL-c ที่อยู่ในระดับสูงปานกลาง คือ 130 – 159 mg/dL
  • ค่า Direct LDL-c ที่อยู่ในระดับสูง คือ 160 – 189 mg/dL
  • ค่า Direct LDL-c ที่อยู่ในระดับสูงมาก คือ ≥ 190 mg/dL
  • หากมีการตรวจหาค่า VLDL หรือ VLDL-c (Very low-density lipoprotein cholesterol) ด้วย ค่าปกติของ VLDL ทั้งชายและหญิง คือ 7 – 32 mg/dL

• ค่า LDL-c ที่ต่ำกว่าปกติ อาจแสดงผลได้ว่า

• • อาจเกิดจากภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน (Hyperthyroidism) จึงเผาผลาญไขมันที่ดูดซึมจากอาหารมากเกินไปจนแทบไม่เหลือค้างในกระแสเลือด
  • อาจเกิดจากการบริโภคอาหารในสภาวะขาดแคลน หรือเกิดภาวทุพโภชนา (Malnutrition)
  • กลไกลการดูดซึมอาหารจากลำไส้อาจบกพร่อง (Malabsorption)
  • อาจเกิดจากโรคไขมันในเลือดต่ำ ซึ่งเป็นโรคทางพันธุกรรม (Familial hyperlipoproteinemia)
  • อาจเกิดจากภาวะร่างกายมีโปรตีนต่ำ (Hypoproteinemia) ซึ่งอาจเกิดจากการดูดซึมอาหารของลำไส้ได้น้อยกว่าปกติ หรืออาจเกิดจากการบริโภคอาหารที่มีโปรตีนต่ำเกินไป หรือเกิดบาดแผลจากไฟลวกอย่างร้ายแรง

• ค่า LDL-c ที่สูง อาจแสดงผลได้ว่า

• • ต่อมไทรอยด์อาจทำงานน้อยเกินไป (Hypothyroidism) จึงทำให้การเผาผลาญอาหารต่ำ ไม่สมบูรณ์ จึงเหลือสารอาหาร เช่น กลูโคส ไขมัน โปรตีน และ LDL สะสมอยู่ในเลือดสูงขึ้น
  • อาจเกิดจากโรคตับเรื้อรัง จึงทำให้ตับทำลาย LDL ด้วยประสิทธิภาพต่ำกว่าที่ควรจะเป็น
  • ไตอาจกำลังเริ่มเสื่อมถอย หรืออาจเกิดจากไตทำงานผิดปกติ โดยปล่อยทิ้งสารอาหารโปรตีนเกินปกติทางปัสสาวะ จึงมีผลไปกระตุ้นตับให้เร่งผลิต LDL ให้มีมากขึ้นกว่าปกติ
  • อาจเกิดจากโรค von Gierke disease ซึ่งเกิดจากปัญหาที่ร่างกายมีเอนไซม์จากโปรตีนต่ำ จึงทำให้สลายไกลโคเจน (Glycogen) อันเป็นน้ำตาลที่สะสมอยู่ออกมาใช้งานไม่ได้ เป็นเหตุทำให้ตับต้องผลิต VLDL และ LDL เพิ่มจำนวนออกมาช่วย
  • อาจเป็นโรคเบาหวานโดยไม่รู้ตัว
  • อาจกำลังตั้งครรภ์
  • อาจมีสาเหตุมาจากพันธุกรรม
  • อาจเกิดจากการปฏิบัติตนหรือมีภาวะที่ตรงกันข้ามกับวิธีการลดระดับ LDL (ด้านล่าง) เช่น น้ำหนักตัวอาจเกิดเกณฑ์มาตรฐาน, ดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป, ไม่ชอบใช้เรี่ยวแรงหรือออกกำลังกายเป็นประจำ หรือชอบแต่นั่ง ๆ นอน ๆ ในแต่ละวัน ฯลฯ

• วิธีการลดระดับ LDL ให้น้อยลง ได้แก่

• • รู้จักเลือกอาหารโดยจะต้องรู้ว่าอาหารชนิดใดมีค่าคอเลสเตอรอลสูงและให้บริโภคแต่พอควร หลีกเลี่ยงอาหารที่ในเนื้ออาหารมีคอเลสเตอรอลสูง (เนื้อสัตว์บกทุกชนิด โดยเฉพาะอย่างยิ่งส่วนที่เป็นหนัง และเครื่องในสัตว์ รวมทั้งนมและผลิตภัณฑ์จากนม ไอศกรัม เนย ไข่ ฯลฯ) อาหารที่มีไขมันชนิดอิ่มตัวสูง (มีมากในเนื้อสัตว์ ในนมและเนย ในน้ำมันปาล์ม ในมะพร้าวหรือกะทิ เป็นต้น) และไขมันชนิดทรานส์ (ได้แก่ เนยเทียม บรรดาผงฟูใส่ขนมทุกชนิด รวมถึงอาหารที่ต้องใช้ความร้อนสูงในการปรุง เพราะจะทำให้เกิดไขมันทรานส์ เช่น อาหารจานด่วนหรือฟาสต์ฟู้ดทั้งหลาย)
  • บริโภคอาหารจากเนื้อสัตว์ที่เป็นปลาให้มากกว่าเนื้อของสัตว์บก เพราะมีโอเมก้า-3 และเลือกใช้น้ำมันมะกอกในการปรุงอาหาร
  • เพิ่มการบริโภคอาหารที่มีกากใยสูง ๆ เช่น ผักและผลไม้ต่าง ๆ ถั่ว ข้าวกล้อง ขนมปังโฮลวีท ฯลฯ
  • ออกกำลังกายเป็นประจำ โดยควรเลือกชนิดการออกกำลังกายที่เหนื่อยและต่อเนื่องกันอย่างน้อย 30 นาที (เป็นวิธีที่ช่วยลดทั้ง LDL และเพิ่ม HDL ไปได้ในคราวเดียวกัน)
  • หากมีน้ำหนักตัวเกินมาตรฐาน (ค่าดัชนีมวลกาย หรือ BMI มีค่าเกิน 25.0) ควรหาทางลดน้ำหนักอย่างถูกวิธี
  • หากสูบบุหรี่อยู่ก็ต้องเลิกเสีย มิใช่งดสูบเพียงชั่วคราว
  • ดื่มแอลกอฮอล์เพียงเล็กน้อยในแต่ละวัน คือ 1 แก้วของแอลกอฮอล์อ่อน ๆ สำหรับผู้หญิง และ 2 แก้วของแอลกอฮอล์อ่อน ๆ สำหรับผู้ชาย (ห้ามเกินกว่านี้)
  • ปรึกษาแพทย์เพื่อกินยารักษา ในกรณีที่ LDL สูงมาจนน่าวิตก (หมอคิดว่าหากปฏิบัติตามข้อที่กล่าวมาก็น่าจะเห็นผลได้ชัดเจนแล้วโดยไม่จำเป็นต้องกินยา)

สรุปค่าไขมันได้ดังนี้

Total cholesterol / HDL-c Ratio

เนื่องจากค่า HDL-c ที่ได้จากผลการตรวจเลือดนั้น ค่อนข้างเป็นตัวเลขที่อิสระและมีความแน่นอนเหมือนค่า Total cholesterol ด้วยเหตุนี้โครงการศึกษาคอเลสเตอรอลแห่งชาติ (NCEP) ของสหรัฐอเมริกา จึงได้สำรวจทางสถิติพบอัตราส่วนระหว่าง 2 ค่านี้ว่า อาจใช้เป็นเครื่องบ่งชี้ความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ (CAD) ได้ โดยเรียกอัตราส่วนนี้เรียกว่า “Risk of Coronary Heart Disease” (อัตราความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจเพราะหลอดเลือด) ซึ่งค่าเฉลี่ยในผู้ชายไม่ควรเกิน 5 และในผู้หญิงไม่ควรเกิน 4.4 (มาจากค่า Total cholesterol หารด้วย HDL-c)

เกณฑ์ของอัตราส่วนระหว่าง Total cholesterol ต่อ HDL-c มีดังนี้

• ความเสี่ยงต่ำมาก คือ < 3.4 ในผู้ชาย และ < 3.3 ในผู้หญิง
• ความเสี่ยงต่ำ คือ 4.0 ในผู้ชาย และ 3.8 ในผู้หญิง
• ความเสี่ยงปานกลาง คือ 5.0 ในผู้ชาย และ 4.5 ในผู้หญิง
• ความเสี่ยงสูง คือ 9.5 ในผู้ชาย และ 7.0 ในผู้หญิง
• ความเสี่ยงสูงมาก คือ > 23.0 ในผู้ชาย และ > 11 ในผู้หญิง

LDL-c / HDL-c Ratio

แม้ค่า LDL-c จะค่อนข้างแกว่ง แต่ก็เป็นค่าที่มีความสัมพันธ์กับค่าอื่น ๆ ด้วยเหตุนี้ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญโรคหัวใจจึงได้พิจารณาใช้อัตราส่วนระหว่าง LDL-c ต่อ HDL-c (สูตร คือ LDL-c หารด้วย HDL-c) เป็นอีกเกณฑ์หนึ่งเพื่อประเมินความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด

ทั้งนี้อัตราส่วนนี้ก็คล้ายคลึงกับอัตราส่วน Total cholesterol ต่อ HDL-c ในหัวข้อที่แล้ว และมิใช่เป็นข้อวินิจฉัยที่ชี้ขาดสุดท้ายว่าจะเป็นหรือไม่เป็นโรค แต่ตัวเลขนี้จะใช้ประโยชน์เพื่อการเฝ้าระวังสำหรับตัวท่านเองได้ หากพบตัวเลขที่ผิดปกติก็จำเป็นต้องพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยต่อไป

เกณฑ์ของอัตราส่วนระหว่าง LDL-c ต่อ HDL-c มีดังนี้

• ครึ่งของเกณฑ์เฉลี่ย (ความเสี่ยงต่ำมาก) คือ 1.0 ในผู้ชาย และ 1.5 ในผู้หญิง
• เกณฑ์เฉลี่ยปานกลาง คือ 3.6 ในผู้ชาย และ 3.2 ในผู้หญิง
• สองเท่าของเกณฑ์เฉลี่ย (ความเสี่ยงสูงปานกลาง) คือ 6.3 ในผู้ชาย และ 5.0 ในผู้หญิง
• สามเท่าของเกณฑ์เฉลี่ย (ความเสี่ยงสูงมาก) คือ 8.0 ในผู้ชาย และ 6.1 ในผู้หญิง

Triglycerides / HDL-c Ratio

เป็นค่าที่ได้จาก Triglycerides หารด้วย HDL-c โดยอัตราส่วนระหว่าง Triglycerides กับ HDL-c อาจช่วยบ่งชี้โรคหัวใจได้ โดยค่ายิ่งต่ำ (เช่น 1.7) ก็ย่อมบ่งชี้ว่ามีความเสี่ยงต่อโรคหัวใจต่ำ แม้วิถีชีวิตประจำวันของผู้ถูกตรวจจะไม่สู้ดีนักก็ตาม แต่ถ้ายิ่งมีค่าสูง ๆ (เช่น 6.0) ก็ย่อมบ่งชี้ว่ามีความเสี่ยงต่อโรคหัวใจในระดับสูง แม้ว่าจะมีวิถีชีวิตที่ดีเพียงใดก็ตาม

• ค่า Triglycerides ที่สูงมากผิดปกติเพียงอย่างเดียว อาจก่อให้เกิดโรคหัวใจมากกว่าผู้ที่มีค่า Triglycerides ระดับปกติถึง 3 เท่า
• ค่า Triglycerides / HDL-c ที่มีค่าสูงลิ่วย่อมแสดงว่ามีความเสี่ยงต่อโรคหัวใจมากกว่าผู้ที่มีค่าต่ำประมาณ 16 เท่า
• ค่า Triglycerides / HDL-c นั้นมีค่าดีกว่า LDL-c / HDL-c ที่เคยใช้กันมาแต่เดิมตรงที่มีความแม่นยำถูกต้องมากกว่าในการทำนายโรคหัวใจ

เกณฑ์ของอัตราส่วนระหว่าง Triglycerides ต่อ HDL-c มีดังนี้

• ค่าที่น่าพอใจ (ในอุดมคติ) คือ ≤ 2
• ค่าที่สูง คือ 4.0
• ค่าที่สูงมาก คือ ≥ 6.0

ข้อบ่งชี้ในการตรวจระดับไขมันในเลือด

ผู้ที่มีอายุ 20 ปีขึ้นไปควรได้รับการเจาะเลือดตรวจระดับไขมันทุก ๆ 5 ปี โดยเฉพาะในกรณีที่ท่านมี

• มีคนในครอบครัวเป็นโรคไขมันในเลือดสูงหรือมีประวัติโรคหัวใจ
• ไม่ออกกำลังกาย
• รับประทานอาหารมัน ๆ ดังที่กล่าวไป
• มีน้ำหนักตัวเกินเกณฑ์มาตรฐาน
• เป็นโรคเบาหวาน
• เป็นโรคทางพันธุกรรมที่มีไขมันในเลือดสูง หรือมีคนในครอบครัวหรือญาติสายตรงป่วยเป็นโรคไขมันในเลือดสูง (เจาะตั้งแต่อายุ 10 ปี)
• กำลังรับประทานยาลดไขมันในเลือด (เจาะทุก 1 ปี)
• ผู้ชายที่มีอายุมากกว่า 45 ปี และในผู้หญิงที่มีอายุมากกว่า 55 ปี

วิธีการตรวจระดับไขมันในเลือด

• ใช้วิธีการเจาะเลือดดำอย่างที่ทำกันตามปกติ
• ใช้วิธีการเจาะเลือดจากปลายนิ้ว (เฉพาะการตรวจคัดกรองเท่านั้น)

การเตรียมตัวก่อนการตรวจระดับไขมันในเลือด

• การตรวจ Lipid Profile ถ้าต้องมีการตรวจ Triglycerides ร่วมด้วย จะต้องงดอาหารอย่างน้อย 12-14 ชั่วโมงก่อนตรวจ (ดื่มน้ำเปล่าได้)
• ในระยะ 3 สัปดาห์ที่ผ่านมาให้ท่านรับประทานอาหารที่เคยรับประทานอยู่ตามปกติ
• ผู้ที่มีกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลันควรตรวจภายใน 12 ชั่วโมงแรกหรือหลังจากเกิดอาการ 6 สัปดาห์
• ผู้ที่เจ็บป่วยหนักหรือได้รับการผ่าตัดควรได้รับการตรวจระดับไขมันในเลือดหลังจากหายป่วยแล้ว 3 เดือน
• ผู้ที่เจ็บป่วยเล็กน้อยสามารถตรวจวัดระดับไขมันในเลือดได้เมื่อหายจากการเจ็บป่วยแล้ว 3 สัปดาห์ 

ปัจจัยที่ทำให้เกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดอุดตัน

โรคหัวใจจัดเป็นหนึ่งในโรคที่คุกคามชีวิตคนทั่วโลก สำหรับประเทศไทยในปี 2552 สำนักงานสถิติแห่งชาติระบุว่า โรคหัวใจและหลอดเลือดเป็นสาเหตุการตายอันดับสองในกลุ่มโรคไม่ติดต่อรองจากอุบัติเหตุโดยมีผู้ป่วยด้วยโรคนี้มากถึง 4 ล้านกว่าคน และมีแนวโน้มที่สูงขึ้นอย่างน่าตกใจ

1.ภาวะไขมันในเลือดสูง

ภาวะไขมันในเลือดสูง เป็นสาเหตุหลักที่ก่อให้เกิดโรคหลอดเลือดหัวใจและสมองอุดตัน ซึ่งควรจะต้องระวังและป้องกัน เนื่องจากในปัจจุบันแต่ละปี  คนไทยประมาณ 60,000 - 100,000 คน เสียชีวิตอย่างกระทันหันจากอาการหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน และคนไทยอีกกว่า 39 ล้านคน กำลังเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจในขณะนี้ ซึ่งสาเหตุหลักเนื่องจากการมีระดับไขมันในเลือดสูง

สาเหตุหลักของการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ คือ การมีระดับไขมันโคเลสเตอรอล หรือไตรกลีเซอร์ไรด์ในเลือดสูงผิดปกติ จนเกิดการสะสมและอุดตันที่ผนังหลอดเลือด ซึ่งแท้จริงแล้ว “ตับ” เป็นอวัยวะหลักในการสร้างไขมันโคเลสเตอรอลถึง 80% ที่เหลืออีก 20% เกิดจากการรับประทานอาหารประเภทเนื้อสัตว์ และอาหารทะเล ในขณะที่ไขมันไตรกลีเซอร์ไรด์นั้น ส่วนใหญ่ได้มาจากการรับประทานอาหารถึง 80% ได้แก่ กะทิ เนย ครีมต่างๆ  

ภาวะไขมันในเลือดบางตัวสูงจะเป็นอันตราย (ไขมันชนิดร้าย) แต่ไขมันในเลือดบางตัวสูงกลับเป็นผลดีต่อร่างกาย (ไขมันชนิดดี)

ไขมันชนิดร้ายที่เรารู้จักดี คือ โคเลสเตอรอล (Cholesterol) ไตรกลีเซอร์ไรด์ (Triglyceride) แอลดีแอล - โคเลสเตอรอล (LDL- Cholesterol)

และไขมันชนิดดีที่เรารู้จักดี คือ เอชดีแอล - โคเลสเตอรอล (HDL-Cholesterol)

ทางการแพทย์แนะนำว่าไม่ควรปล่อยให้โคเลสเตอรอลไม่ควรมีค่าเกิน 200 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตรแอลดีแอล โคเลสเตอรอล มีค่าเกิน 130 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร และไตรกลีเซอร์ไรด์ ควรตํ่ากว่า 150 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตรในขณะที่ควรจะมีเอชดีแอล โคเลสเตอรอล มากกว่า 40 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร

ปัจจุบันนอกจากยาที่ช่วยลดไขมันในเลือด แล้วมีการค้นคว้าวิจัยเพิ่มขึ้นถึงสารอาหารจากธรรมชาติหลายชนิด ที่เป็นทางเลือกในการลดไขมันในเลือดสำหรับผู้ที่มีระดับไขมันในเลือดยังไม่สูงมากก่อนตัดสินใจใช้ยา ซึ่งสารอาหารจากธรรมชาติเหล่านี้ ได้แก่

นํ้ามันปลา (Fish Oil) 

 
นํ้ามันปลาเป็นสารอาหารประเภทไขมัน ซึ่งประกอบด้วยกรดไขมันในกลุ่ม Omega-3 (Polyunsaturated Fatty Acid) ซึ่งมีกรดไขมันที่สำคัญอยู่ 2 ชนิด คือ 

1. EPA (Eicosapentaenoic Acid) กรดไขมัน EPA มีส่วนช่วยลดระดับไขมันไตรกลีเซอร์ไรด์ในเลือด ป้องกันไขมัน

อุดตันหลอดเลือด ป้องกันการเกาะตัวของเกล็ดเลือด ซึ่งปัจจัยเหล่านี้ล้วนเป็นสาเหตุในการเกิดโรคหัวใจและสมองอุดตัน นอกจากนั้นยังมีส่วนช่วยบรรเทาอาการอักเสบจากข้อเสื่อม ข้อรูมาตอยด์ โดยจะช่วยลดอาการปวดข้อ ทำให้ลดปัญหาผล

ข้างเคียงต่อกระเพาะอาหารจากการรับประทานยาแก้ปวดข้อ (NSAIDs) เป็นเวลานานๆ ได้

2. DHA (Docosahexaenoic Acid) กรดไขมัน DHA มีบทบาทที่สำคัญและจำเป็นต่อการพัฒนาสมองและสายตา ช่วยเสริมสร้างและป้องกันความเสื่อมของสมอง การเรียนรู้ และความจำ รวมถึงระบบสายตา ให้ทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ 

ปัจจุบันมีการยืนยันผลการวิจัยทางการแพทย์ถึงประโยชน์ที่สำคัญของกรดไขมันโอเมก้า-3 จากนํ้ามันปลาต่อร่างกายในการลดความเสี่ยงหรือป้องกันการเกิดโรคต่างๆ ได้ โดยจะมีการระบุถึงความสำคัญของการรับประทานกรดไขมันโอเมก้า-3 อย่างต่อเนื่อง เป็นระยะเวลาติดต่อกันนานเป็นสัปดาห์ จนกระทั้งเป็นเดือน หรือเป็นปี จะส่งผลที่ดีต่อร่างกายในการป้องกันของหลอดเลือดลดอัตราการตายจากภาวะหัวใจวาย รวมทั้งช่วยลดภาวะหลอดเลือดแดงแข็งตัวได้

Time as a variable with prescription omega-3 fatty acias (P-OM3)

ทางสมาคมโรคหัวใจของสหรัฐอเมริกา (American Heart Association; AHA) ได้แนะนำการ รับประทานกรดไขมันโอเมก้า-3 เพื่อการป้องกันการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจอุดตัน ดังนี้

• ผู้ที่ไม่มีภาวะโรคหลอดเลือดหัวใจอุดตัน (Primary prevention of CHD)

         ขนาดของกรดไขมันโอเมก้า-3 (EPA+DHA) ที่ควรได้รับต่อวัน  คือ 500 มิลลิกรัม/วัน  

• ผู้ที่มีภาวะโรคหลอดเลือดหัวใจอุดตัน (Secondary prevention of CHD)

         ขนาดของกรดไขมันโอเมก้า-3 (EPA+DHA) ที่ควรได้รับต่อวัน  คือ 1,000 มิลลิกรัม/วัน

• ผู้ที่มีระดับไขมันไตรกลีเซอร์ไรด์สูง  (Hypertriglyceridemia)

          ขนาดของกรดไขมันโอเมก้า-3 (EPA+DHA) ที่ควรได้รับต่อวัน คือ 2,000 - 4,000 มิลลิกรัม/วัน

ถึงแม้ว่าผู้ป่วยที่มีระดับไขมันไตรกลีเซอร์ไรด์ สูงถึง 500 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร นํ้ามันปลาก็ยังเป็นทางเลือกที่เหมาะสม เพื่อช่วยลดระดับไขมันไตรกลีเซอร์ไรด์ในเลือดได้เป็นอย่างดี และที่สำคัญ คือ ความปลอดภัย ไม่มีผลข้างเคียงต่อร่างกายสามารถใช้ร่วมกับยาแผนปัจจุบันได้

นอกจากนี้ก็ยังมีรายงานถึงผลดีสำหรับผู้ป่วยความดันโลหิตสูงในระดับเริ่มต้น ซึ่ง Johns Hopkins Medical School ได้สรุปรวบรวมผลการศึกษาจาก 17 รายงานการศึกษาทางคลีนิคพบว่าการรับประทานนํ้ามันปลาประมาณ 3,000 มิลลิกรัมต่อวัน (จากปริมาณ EPA+DHA) สามารถช่วยลดความดันล่าง (diastolic pressure) ได้ 3.5 มม.ปรอท และลดความดันบน (systolic pressure) ได้ถึง 5.5 มม.ปรอท และได้ผลดียิ่งขึ้นเมื่อจำกัดอาหารเค็มร่วมด้วยโดยนํ้ามันปลาจะไม่มีผลกับความดันในผู้ที่มีความดันโลหิตปกติ

คริลออยล์ (Krill oil)

คริลล์ออยบริสุทธิ์จะอุดมไปด้วยกรดไขมันโอเมก้า-3 ซึ่งประกอบไปด้วยกรดไขมัน EPA (Eicosapentaenoic Acid) และ DHA (Docosahexaenoic Acid)  ที่อยู่ในรูปแบบจับกับสาร Phosphatidylcholine ธรรมชาติ

ทำให้การย่อยและการดูดซึมกรดไขมันโอเมก้า-3 ในร่างกายดีขึ้น นอกจากนี้ คริลล์ออย ยังอุดมไปด้วยกรดไขมันโอเมก้า-6 กรดไขมันโอเมก้า-9 และสารต้านอนุมูลอิสระสีแดงที่ชื่อ Astaxanthin ซึ่งอยู่ในตระกูลเดียวกับไลโคปีน (Lycopene) และเบต้า-แคโรทีน ( Beta-carotene)

จากสารสำคัญต่างๆเหล่านี้ จึงทำให้คริลล์ออยมีประโยชน์ในการดูแลสุขภาพหัวใจและหลอดเลือด โดยการช่วยป้องกันและลดความเสี่ยงในการเกิดโรคไขมันอุดตันเส้นเลือดหัวใจ โดยการช่วยลดไขมันโคเลสเตอรอลและไตรกลีเซอร์ไรด์ในเลือดได้อย่างมีประสิทธิภาพ

สารสกัดโพลีโคซานอล (Policosanol)

       
สารสกัดจากธรรมชาติกลุ่มโพลีโคซานอล (Policosanol) ที่พบเฉพาะในไขเปลือกอ้อย (Saccharumofficinarum, L.) อุดมไปด้วยคุณค่าบริสุทธิ์ของสารอาหารจากธรรมชาติ และมีโครงสร้างทางเภสัชวิทยาคล้ายยาลดไขมันโคเลสเตอรอลกลุ่มสแตติน

       
จากการทำการศึกษาวิจัยทางการแพทย์มากกว่า 60 การวิจัย ในผู้ป่วยที่มีไขมันโคเลสเตอรอลสูงมากกว่า 3,000 คนทั่วโลก จนกระทั่งมีการตีพิมพ์ผลการวิจัยลงในวารสารทางการแพทย์ American Heart Journal ปี 2002 ถึงคุณประโยชน์ของสารสกัดโพลีโคซานอล (Policosanol) ในการลดระดับไขมันโคเลสเตอรอลชนิดรวม และไขมันโคเลสเตอรอลชนิดร้าย (LDL-Cholesterol) ช่วยบำรุงตับให้สร้างไขมันโคเลสเตอรอลชนิดดี (HDL-Cholesterol)

ซึ่งมีหน้าที่นำพาไขมันที่สะสมและอุดตันตามผนังหลอดเลือดกลับไปทำลายที่ตับ ช่วยลดภาวะการอุดตันของเกล็ดเลือดได้ถึง 50% ป้องกันภาวะความหนาตัวของผนังหลอดเลือด และฟื้นฟูสมรรถภาพการทำงานของหัวใจและตับ จึงช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจอุดตันได้

พบว่าสำหรับผู้ที่มีไขมันโคเลสเตอรอลในเลือดสูงประมาณ 200-239 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตรควรรับประทานวันละ 5 มิลลิกรัม และสำหรับผู้ที่มีไขมันโคเลสเตอรอลในเลือดสูงประมาณ 240-299 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร ควรรับประทานวันละ 10-20 มิลลิกรัมหลังอาหารเย็น หรือก่อนนอน

เลซิติน (Lecithin)

        
เลซิติน เป็นสารประกอบระหว่างกรดไขมันจำเป็น ฟอสฟอรัส และวิตามิน บี สองชนิด ได้แก่ โคลีน (Choline) และ อิโนซิตอล (Inositol) เลซิตินเป็นสารที่พบมากในอาหารหลายชนิด เราสามารถพบเลซิตินได้ในทุกเซลล์ของสิ่งมีชีวิต ไม่ว่าจะเป็นพืชหรือสัตว์ สำหรับร่างกายมนุษย์พบมากที่สมอง ซึ่งมีเลซิตินเป็นส่วนประกอบถึง 30% ส่วนใหญ่เลซิตินที่จำหน่ายในปัจจุบันสกัดมาจากถั่วเหลือง 

         
เลซิติน มีส่วนช่วยให้ไขมันที่รับประทานเข้าไปแตกตัวเป็นอนุภาคเล็กๆ เนื่องจากเลซิตินมีหน้าที่เป็นตัวทำละลายไขมันในกระแสเลือด ดังนั้นเมื่อเลซิตินผ่านไปในกระแสเลือด จึงช่วยละลายไขมันที่จับตามผนังหลอดเลือด มีผลในการควบคุมระดับไขมันโคเลสเตอรอลในเลือดและเพิ่มการไหลเวียนเลือดให้ดีขึ้นช่วยป้องกันการอุดตันของเส้นเลือด จึงช่วยลดความเสี่ยงต่อโรคหัวใจ ช่วยเสริมสร้างการทำงานของตับในการเร่งการเผาผลาญไขมัน ทำให้ตับทำงานมีประสิทธิภาพดีขึ้น

จากหลักฐานทางวิชาการพบว่า เลซิตินช่วยบำรุงตับ ป้องกันโรคตับแข็งและลดการเกิดนิ่วในถุงนํ้าดี ซึ่งสามารถพบได้ในผู้ที่มีภาวะไขมันโคเลสเตอรอลสูง และสำหรับการบำรุงตับ ป้องกันโรคตับแข็ง ควรรับประทาน วันละ 1,200-3,600 มิลลิกรัม สำหรับลดไขมันโคเลสเตอรอลในเลือดสูง ควรรับประทานวันละ 3,600-7,200 มิลลิกรัม

นํ้ามันกระเทียม (Garlic Oil)

        
นํ้ามันกระเทียมมีหลายรายงานการศึกษาที่รายงานถึงผลการช่วยลดไขมันโคเลสเตอรอล และไขมันไตรกลีเซอร์ไรด์ โดยมีผู้เข้าร่วมการศึกษา 220 คนรับประทานกระเทียมผงแห้ง 800 มิลลิกรัมต่อวัน (หรือเทียบเท่านํ้ามันกระเทียม 2-5 มิลลิกรัมต่อวันหรือกระเทียมสด 2-5 กรัมต่อวัน) เป็นเวลา 4 เดือน พบว่าไขมันโคเลสเตอรอลลดลง 12% และไขมันไตรกลีเซอร์ไรด์ 17%

        
ในประเทศเยอรมัน Munich University ใช้นํ้ามันกระเทียมเป็นยาในผู้ป่วยโรคหลอดเลือด พบว่าผู้รับประทานอาหารไขมันตํ่า ไขมันโคเลสเตอรอลจะลดลง 10% และเมื่อได้รับกระเทียมร่วมด้วยจะช่วยให้ระดับไขมันโคเลสเตอรอลลดลงเพิ่มขึ้นอีก 10% สำหรับการลดไขมันในเลือดหรือลดความดันโลหิตสูงควรรับประทานวันละ 2-5 มิลลิกรัม

ประโยชน์ของน้ำมันกระเทียม

1.  กระตุ้นให้ร่างกายสร้างเม็ดเลือดขาว

ในน้ำมันกระเทียมมีสารอัลลิซิน (Allicin) ที่ช่วยสร้างภูมิคุ้มกัน โดยไปกระตุ้นให้ร่างกายสร้างเม็ดเลือดขาวเพิ่มมากขึ้น

2.  มีคุณสมบัติเสมือนยาฏิชีวนะ

ฤทธิ์ของกระเทียมที่คุณสมบัติเสมือนยาปฏิชีวนะที่ช่วยฆ่าเชื้อแบคทีเรีย เชื้อไวรัส และเชื้อราใช้ในการรักษาโรคติดเชื้อต่าง ๆ ช่วยต่อต้านสารอนุมูลอิสระ เสริมภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย ลดการเกิดภูมิแพ้และอาการเรื้อรังของระบบทางเดินหายใจ เช่น หวัด หอบหืด ไซนัส หูอักเสบ เป็นต้น

3.  ป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจอุดตัน และลดการเกาะตัวของเกล็ดเลือด

น้ำมันกระเทียมมีส่วนช่วยลดระดับไขมันโคเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์ในกระแสเลือด โดยไขมันโคเลสเตอรอลเป็นสาเหตุของการเกิดอุดตันของเส้นเลือด จากการวิจัยพบว่าสารประกอบซัลเฟอร์ และอัลลิซิน สามารถช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลรวมและโคเลสเตอรอลชนิดร้าย (LDL-cholesterol) นอกจากนี้ยังลดการเกาะตัวของเกล็ดเลือดได้

4.  ช่วยลดความดันโลหิตสูง

จากการศึกษาวิจัยของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญในต่างประเทศพบว่ากระเทียมสามารถช่วยลดความดันโลหิตตัวบน (ความดันที่เกิดขึ้นขณะหัวใจบีบตัวไล่เลือดออกจากหัวใจ) ได้ถึง 7.7 มิลิเมตรปรอท และลดความดันโลหิตตัวล่าง (ความดันของเลือดที่ค้างอยู่ในหลอดเลือด ขณะหัวใจคลายตัว) ได้ถึง 5 มิลลิเมตรปรอท นอกจากนี้ยังช่วยลดความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือดได้ถึง 16-40% ซึ่งได้มาจากผลการวิจัยที่ทำขึ้นกับกลุ่มทดลองของผู้ที่เป็นโรคความดันโลหิตสูงจำนวน 553 คน

โคเอนไซม์ คิวเทน (Coenzyme Q10)

        
ผลการศึกษาทางการแพทย์ถึงความสำคัญของโคเอนไซม์ คิวเทน ในผู้ใช้ยาลดไขมันโคเลสเตอรอลกลุ่มสแตติน

        
ยาลดไขมันโคเลสเตอรอลกลุ่มสแตตินเป็นกลุ่มยาลดไขมันที่มีการใช้กันมาก จากการวิจัยพบว่า ยาลดไขมันโคเลสเตอรอลในเลือดกลุ่มดังกล่าว ทำให้ปริมาณโคเอนไซม์ คิวเทนในร่างกายลดลง เนื่องจากขั้นตอนการออกฤทธิ์ยับยั้งการสร้างไขมันโคเลสเตอรอล จะมีผลยับยั้งการสร้างโคเอนไซม์ คิวเทนไปด้วย นำไปสู่การขาดโคเอนไซม์ คิวเทน

ซึ่งอาการเริ่มแรกจะสังเกตได้จากการมีภาวะกล้ามเนื้อแขน ขา อ่อนแรงปวดกล้ามเนื้อ หากรุนแรงจะมีผลกระทบกับอวัยวะสำคัญ เช่น หัวใจ ตับ ทำงานผิดปกติได้ ผลกระทบดังกล่าวจะพบได้มากขึ้นในผู้สูงอายุ ผู้ที่ใช้ยาปริมาณสูงผู้ที่ใช้ยาต่อเนื่องเป็นเวลานาน หรือผู้ที่มีโรคเรื้อรังประจำตัวอื่นๆ อยู่ก่อน และพบว่าเมื่อให้โคเอนไซม์คิวเทนเสริม วันละ 100-200 มิลลิกรัม จะช่วยลดผลกระทบดังกล่าวได้

หน้าที่หลักของโคเอนไซม์คิว10 คือ การผลิตพลังงาน และสามารถทำหน้าที่เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ


วิตามินอี ธรรมชาติ (Natural Vitamin E)

วิตามินอี เป็นสารต้านอนุมุลอิสระที่สำคัญที่สุดในการขัดขวางกระบวนการที่ทำให้หลอดเลือดแข็งตัว โดยป้องกันการเกิดออกซิเดชั่นของไขมัน เนื่องจากเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่ละลายได้ดีในไขมัน จะช่วยป้องกันการอุดตันของหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงหัวใจ  และป้องกันการเกาะตัวของเกล็ดเลือด ทำให้หลอดเลือดที่ไหลเวียนไปเลี้ยงหัวใจทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งมีรายงานการวิจัยของมหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ของอังกฤษ พบว่าคนไข้ที่ได้รับวิตามิน อี ธรรมชาติ วันละ 400-800 หน่วยสากล จะช่วยลดการเกิดอาการโรคหัวใจวายเฉียบพลันถึง 77% เมื่อเทียบกับกลุ่มที่ไม่ได้รับวิตามิน อี

2. โรคความดันโลหิตสูง

ความดันโลหิตสูง ได้กลายมาเป็นปัญหาทางสุขภาพของมหาชนที่สำคัญที่สุดด้วยความชุกที่ทำให้เกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดและโรคไตตามสถิติปี ค.ศ. 2000 มีผู้ป่วยเป็นโรคความดันโลหิตสูงทั้งหมดประมาณ 1 ใน 4 ของประชากรโลกที่เป็นผู้ใหญ่และยังเป็นที่คาดว่าในปี ค.ศ. 2025 อัตราส่วนของการเกิดความดันโลหิตสูงจะเพิ่มขึ้นเป็น 29% ของผู้ใหญ่ทั้งโลกหรือคิดเป็นจำนวนประมาณ 1,560 ล้านคนสำหรับประเทศไทย สามารถพบในผู้ที่อายุ 35 ปีขึ้นไป ความดันโลหิตสูง หมายถึง ภาวะที่ระดับความดันโลหิต 140/90 มม.ปรอท หรือมากกว่าซึ่งจะเป็นค่าบนหรือค่าล่างก็ได้

โรคความดันโลหิตสูง เป็นโรคที่พบได้บ่อยในปัจจุบันคนส่วนใหญ่ที่มีความดันโลหิตสูงมักจะไม่รู้ตัวว่าเป็นเมื่อรู้ตัวว่าเป็นส่วนมากจะไม่ได้รับการดูแลรักษาส่วนหนึ่งอาจจะเนื่องจากไม่มีอาการ ทำให้คนส่วนใหญ่ ไม่ได้ให้ความสนใจเมื่อเริ่มมีอาการหรือภาวะแทรกซ้อนแล้วจึงจะเริ่มสนใจและรักษาซึ่งบางครั้งก็อาจจะทำให้ผลการรักษาไม่ดีเท่าที่ควรการควบคุมความดันโลหิตให้ปกติอย่างสม่ำเสมอ สามารถลดโอกาสเกิดโรคอัมพฤกษ์ อัมพาตหรือโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ

ปัจจัยที่มีผลต่อความดันโลหิต 

ความดันโลหิตเปลี่ยนแปลงได้ตามปัจจัยแวดล้อมต่างๆ ดังนี้

วิตามินและสารอาหารที่แนะนำในการดูแลหัวใจและภาวะความดันโลหิตสูง      

1. โคเอนไซม์คิวเทน (CoQ10) เป็นสารสำคัญในการสร้างพลังงานพื้นฐานของเซลล์ในร่างกายและโดยเฉพาะหัวใจ ช่วยลดอนุมูลอิสระที่จะทำลายไนตริก ออกไซด์ซึ่งมีคุณสมบัติขยายหลอดเลือด ขนาดรับประทานที่แนะนำ คือ วันละ 100 มิลลิกรัม

2. น้ำมันปลา (Fish Oil) ช่วยควบคุมระดับไขมันในหลอดเลือด ลดการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือด ทำให้การไหลเวียนเลือดดีขึ้น ขนาดรับประทานที่แนะนำ พิจารณาจากปริมาณ EPA+DHA ต้องได้รับวันละ 3,000 มิลลิกรัม 

3. น้ำมันกระเทียม ช่วยควบคุมระดับไขมันในหลอดเลือด ลดการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือด ทำให้การไหลเวียนเลือดดีขึ้น ขนาดรับประทานที่แนะนำ คือวันละ 2- 5 มิลลิกรัม

การปฏิบัติตัวให้มีชีวิตยืนยาวห่างไกลโรคหัวใจ มี 7 ประการด้วยกันคือ

Cr. Medthai, kapook.com

ถ้าภูมิต้านทานน้อย นอนไม่หลับ เส้นเลือดตีบ แนะนำ..โปร-เอ็กบี Pro-xB.. สกัดจากธรรมชาติ เห็นผลดีขึ้นตั้งแต่สัปดาห์แรก..ผู้ที่เป็นเบาหวาน ความดัน ทานได้..

หน้าแรก

สินค้า โปร-เอ็กบี Pro-xB คนนอนไม่หลับ ภูมิคุ้มกันน้อย เส้นเลือดตีบ

บทความอื่นๆ

ตัวเลขผลตรวจสุขภาพ เห็นแล้วต้องทำอะไรบ้าง?

ยาลดไขมันในเลือดมีประโยชน์ แต่โทษก็มีมหันต์

ความดันสูง เกิดจากอะไร

ความดันต่ำ เกิดจากอะไร